Liposakşın,Yağ Alma Operasyonu (Liposuction)
Liposakşın yağın vakum ile dışarı alınarak vücuda şekil kazandırma operasyonudur. Deri altı ve adele dokusu arasında kalan mesafede yapısal özelliğe ve beslenmeye göre yağ dokusunda artış olur. Vücttaki yağ hücreleri ergenliğin başaldığı zamanlarda sabit sayıya ulaşır. Sonraki dönemlerde kilonun ve şeklin değişmesi yağ hücrelerinin içindeki yağ birikiminin artıp azalmasıyla ilgilidir. Liposakşın ile yağ hücre sayısında azalma olur. Ama uygulama yapılan bölgedeki hücrelerin hepsi alınmadığından genel kilo alımıyla birlikte bu bölgedeki hücrelerin hacimlerinde de artış olur. Ancak bu bölgede operasyon öncesine göre etkilenme daha az olacaktır. Liposakşın kilo verme yöntemi değildir. Amaç kişinin vücut hatlarının düzeltilmesi olmalıdır. Alınacak yağ miktarından çok düzeltilmesi gereken şekil bozukluğu ön planda tutulur. İhtiyaca, hastanın vücut yapısına ve sağlık durumuna göre 10-15 litreye kadar liposakşın yapılabilir. Liposuction, yağ alma uygun hastada, iyi uygulanan operasyon ve operasyon sonrası takip ile riski toplum tarafından ve hatta plastik cerrah olmayan diğer doktorlar ve sağlık personeli tarafından algılanan riskten çok daha az olan bir operasyondur. Risk 100 000 sayılarındaki hastalar ile değerlendirilmektedir.
Tarihçe: 1980 yıllarında popülarize olan liposakşın tekniği vakum oluşturan bir makinaya bağlı hortumlar ve ince kanüller ( ince metal boru ) kullanılarak yapılır. 1985 yılında tarif edilen liposculpture tekniğinde ise vakum enjektör vasıtasıyla oluşturulur ve yağlar aspire edilir. Tüm benzer tekniklere lipoplasti ( lipoplasty ) operasyonu adı verilir. 30 yıldan daha fazla uygulanan yağ dokusuna şekil verme işlemi değişik varyasyonlara uğramıştır ve yeni terminolojiler oluşturularak farklı izlenimler kıazandırılmaya çalışılmıştır. Vakuma bağlı ince metal boruların ucunda değişik sayı ve lokalizasyonlarda delikler bulunur. Bu deliklerin içerisine vakum ile giren yağ dokuları kanülün hareket ettirilmesiyle bağlı oldukları yerden serbestleşerek dış ortama alınır. Vukum sistemine ek olarak kanüle titreşim verilerek yapılan lipoplasti tekniğine power-assisted liposuction ( PAL ) denir. Ultrasonik dalga verilerek yağ dokusunun parçalanması ve vakum sistemiyle dışarı alınması işlemine ultrasound-assisted liposuction ( UAL , VASER )denir. Lazer kullanılarak yapılan liposakşına ise laser-assisted liposuction denir. Lazer olarak en çok kullanılan1.063-nm ve/veya 1.320 nm neodymium:yttrium-aluminum garnet ( Nd:YAG ) lazerdir.
Operasyon planlanan bölgeye elektrik akımı ve hipotonik sıvı ( düşük yoğunlukta sıvı ) verilerek yağ hücrelerinin parçalanması, parçalanan yağ dokularının vakum ile alınması veya vücut tarafından emilime bırakılması işlemleri de yapılmaktadır.. MorphoLipoSculpture ( MLS ) tekniğinde ise hipotonik sıvı verimi ile birlikte yüzeyel ultason uygulaması yapılmaktadır.
Operasyona Hazırlık: Liposakşın böbrek, karaciğer, kalp hastalıkları, kan hastalıkları, maligniteler ve geçirilmiş derin ven trombozu öyküsü olanlar ve diğer sistemik hastalıkları olanlarda yapılmamalı veya çok kontrollü yapılmalıdır. Ameliyat öncesinde hastanın kan zeyleri belirlenir. Kan seviyesi yeterli olanlardan bir torba kan alınarak bekletilir ve ameliyat sonunda hastaya tekrar verilir. Bu işlem hastanın kan yapım hücrelerini aktive ederek ameliyat sonrasındaki yapılanmayı öne çekmiş olur. Operasyon sonrası verilen hastanın kendi kanı olduğundan herhangi bir olumsuzluk yaratmaz ve hastaya doping etkisi yaparak çabuk iyileşmeye katkıda bulunur. Operasyon öncesinde plastik cerrah tarafından doktor haritalardaki yükseklik ve çukurlukları gösterir tarzda çizim yapılır. Nereden çok, nereden az, nereden hiç alınmayacak ve hatta nereye yağ dolgusu yapılacak çizimlerle belirlenir. Hastanın operasyon öncesi tetkikleri yapılır. Kan değerleri yeterli değilse operasyon yapılacak bölge azaltılabilir.
Operasyon: Liposakşın küçük bir alanda yapılacaksa lokal anestezi yeterli olabilir. Alan daha büyük ise genel anestezi kullanımı tercih edilir. Liposakşın yapılacak bölgeye içinde ağrı kesici ve kanamayı durdurcu ilaçlar bulunduran sıvı enjekte edilir. Sıvının miktarına göre superwet, tumecent gibi teknikler tanımlanmıştır. Liposakşın yapılacak bölgeye ulaşımın kolay olduğu ve izin saklanabildiği yerlerden 3-8 mm. boyutlarında deri kesisi yapılır ve kanüller ile bu bölgedeki yağ hücreleri aspire edilir. Operasyon süresi uygulanacak alana göre 1-4 saat arasında değişebilir. Operasyon bölgesini destekleyen kalın bantlar veya korseler kullanılır. Hastalar 1 hafta sonra duş alabilir. Korsenin en az 3 hafta kullanılması önerilir. Liposakşın alanına bağlı olarak 1-4 gün sonra günlük aktiviteye dönülebilir.
Tekniklerinin kendine göre iyi veya kötü yönleri vardır. Klasik olarak yalnız vakum tekniği ile yapılan liposakşın 30 yılı aşkın süredir tüm dünyada uygulandığından her yönüyle en iyi bilinen tekniktir. Power-assisted liposuction ( PAL ) tekniğinde etkinlik çok farklı olmamakta ve cerrahın kontrolü azalmaktadır. Ultrasonik liposakşında özellikle deri altı bağ dokusu güçlü bölgelerde etkinlik azalmaktadır. Lazer liposakşında zaman zaman yanıklar olabilmektedir. Uygulanan teknikten daha çok cerrahın el yeteneği ön plandadır. Hangi seviyeden ne kadar alınacağı ve alınan tabakadan düzgün alınması önemlidir. Sonrasında yüzey dezensizlikleri, kabarıklıklar, ve çukurlukları gelişmesi iyi bir uygulama yapılmadıysa her yöntemde olabilecek sonuçlardır.
Operasyon sonrasındaki ilk 1-3 ay içinde yer yer ödem dağılım farklılıklarından yüzey düzensizlikleri ğörülebilir. Ödemin daha çabuk iyileşmesi ve kalıcı hale gelmemesi için aletli veye aletsiz masaj ve ödem giderici yöntemler faydalıdır.
